Phong tục gói bánh chưng ngày Tết cổ truyền Việt Nam

Bánh chưng là món ăn có giá trị truyền thống lâu đời và không thể thiếu trong dịp Tết. Hãy cùng Thế Giới Nệm tìm hiểu về phong tục gói bánh chưng ngày Tết cổ truyền Việt Nam ngay sau đây nhé! 

Nguồn gốc phong tục gói bánh chưng ngày Tết

Phong tục gói bánh chưng ngày Tết đã tồn tại trong văn hóa Việt Nam từ thời kỳ Vua Hùng và là một trong những giá trị truyền thống vững chắc qua thời gian. Đồng hành với lịch sử dân tộc suốt hơn 1000 năm Bắc thuộc và gần 100 năm chịu sự áp đặt của thực dân phương Tây, nhưng phong tục này vẫn giữ được tính bền vững.

Theo truyền thuyết "Bánh chưng, bánh dày," trong thời kỳ Hùng Vương thứ 6, nhân dịp giỗ tổ, vua Hùng gọi tất cả quan Lang (con trai của nhà vua) đến và thông báo rằng quan Lang nào tìm được món lễ vật hợp ý với vua sẽ được nhường ngôi.

Các quan Lang, trong đó có Lang Liêu - người con thứ 18, mặc dù nghèo nhưng tính tình hiền hậu, đạo hạnh, hiếu thảo. Không thể tìm được những vật phẩm quý hiếm, Lang Liêu đã sáng tạo ra hai loại bánh chưng và bánh dày từ những nguyên liệu hàng ngày như gạo nếp, đỗ xanh, thịt lợn và lá dong để làm lễ vật dâng vua, tượng trưng cho trời và đất.

Lễ vật của Lang Liêu được vua Hùng đánh giá cao và anh đã được nhường ngôi. Từ đó, bánh chưng và bánh dày trở thành lễ vật thiêng liêng trong nghi thức thờ cúng tổ tiên, thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng đối với ông cha, trở thành món ăn không thể thiếu trong ngày Tết của người dân Việt Nam.

Ý nghĩa phong tục gói bánh chưng vào ngày Tết

Kể theo truyền thuyết về hoàng tử Lang Liêu, bánh chưng và bánh giầy không chỉ mang trong mình những ý nghĩa về nền văn minh nông nghiệp ở thời kỳ đó, mà còn là biểu tượng của sự gìn giữ và phát huy những truyền thống quý báu của người Việt.

Sử dụng các nguyên liệu nấu ăn truyền thống, từng chiếc bánh chưng Tết vuông vắn được bọc cẩn thận bằng lá dong xanh tươi, với lớp nếp mềm dẻo bên trong là nhân thịt mỡ và đậu xanh béo ngậy.

Chiếc bánh chưng xuất hiện trong bữa cỗ thờ linh, tổ tiên không chỉ là biểu tượng của sự biết ơn và bảo vệ mà cha mẹ đã dành cho chúng ta, mà còn là lời cầu chúc cho một năm mới an lành và mùa màng bội thu.

Hình dáng lá dong bọc bánh chưng trở thành biểu tượng của sự che chở, bảo vệ từ cha mẹ đối với con cái. Cách gói bánh chưng trong ngày Tết không chỉ mang theo ý nghĩa về tình thân, lòng hiếu thảo của con cái đối với đấng sinh thành, mà còn là cách thể hiện sự kính trọng và giữ gìn truyền thống.

Trong khoảnh khắc giao mùa, gia đình sum vầy, quây quần bên nhau từ ông bà, cha mẹ đến con cháu để gói bánh chưng ngày Tết, tạo nên một đẹp tinh tế trong ký ức của từng người con Việt. Đây không chỉ là nét đẹp truyền thống mà còn là sợi chỉ kết nối thế hệ, cần được bảo tồn và phát huy.

Hướng dẫn gói bánh chưng ngày Tết

Chuẩn bị nguyên liệu

Để tạo ra một chiếc bánh chưng tết ngon, bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu như sau:

• 1kg gạo nếp cái hoa vàng: Chọn gạo mới, hạt tròn to và đều nhau để bánh sau khi nấu chín có hình dáng nếp đều và đẹp mắt nhất.
• 400g đậu xanh: Nên lựa chọn loại đậu mới, đã bóc vỏ, màu sắc tươi tắn.
• 400g thịt nạc ba chỉ: Để bánh thêm ngon, chọn thịt và mỡ có độ dày như nhau, lớp da mỏng để tránh cảm giác ngấy khi ăn.
• Gia vị: Muối, tiêu, hạt nêm theo khẩu vị cá nhân.
• Lá dong hoặc lá chuối: Nên chọn lá bánh tẻ, không quá non cũng không quá già.
• 1 bó lạt tre hoặc lạt giang: Để sử dụng như dây thắt cho bánh.

Sơ chế nguyên liệu

Bước 1: Đầu tiên, hãy vo gạo nếp cái hoa vàng, sau đó đặt vào nồi nước. Thêm 4g muối vào và khuấy đều, để ngâm trong nước trong khoảng 8 tiếng, sau đó vớt gạo ra để ráo.

Bước 2: Giã nhuyễn đậu xanh, ngâm nước trong khoảng 4 tiếng để đậu mềm và nở, sau đó lấy ra và để ráo. Thêm 4g muối vào đậu xanh và trộn đều.

Bước 3: Rửa sạch lá dong từ hai mặt và lau khô. Bạn cũng có thể sử dụng dao để cắt bỏ cuống dọc theo lưng lá, làm cho lá trở nên mềm mại hơn.

Bước 4: Ngâm lạt tre (lạt giang) trong nước khoảng 8 tiếng, sau đó xé thành sợi mảnh có độ rộng khoảng 0.5cm.

Bước 5: Rửa sạch thịt ba chỉ và để ráo. Cắt thịt thành từng miếng khoảng 4cm, sau đó ướp với 4g hạt nêm và 1g tiêu trong vòng 30 phút để gia vị thấm đều vào thịt.

Gói bánh chưng

Bước 1: Bạn hãy xếp lá dong thành hình chữ nhật và đặt khuôn bánh lên trên. Sau đó, xếp lá dong đã gấp vuông vức thành các cạnh hình chữ nhật trong khuôn. Lưu ý rằng khi xếp lá dong, hãy để các mặt xanh đậm của lá hướng vào bên trong và mặt xanh nhạt hơn hướng ra ngoài. Mặt đậm của lá tiếp xúc với gạo sẽ làm cho bánh có màu xanh đẹp hơn.

Bước 2: Sử dụng chén để lấy khoảng 200g gạo nếp và đặt vào khuôn, sau đó nhẹ nhàng ấn và phân phối đều để gạo trải đều khắp khuôn.

Bước 3: Tiếp theo, rải thêm 100g đậu xanh lên trên lớp gạo, đặt một miếng thịt lên và rải thêm 100g đậu xanh sao cho phủ đều lên thịt (hạn chế rải đậu xanh hết cạnh khuôn, nên để khoảng 1.5cm trống).

Bước 4: Lấy thêm 200g gạo nếp để rải đều xung quanh và phủ kín mặt đậu xanh, sau đó nhẹ nhàng ấn nhẹ gạo ở các góc và mặt bánh để gạo được nén xuống.

Bước 5: Gập các cạnh lá lại, cắt bỏ những phần lá thừa. Tiếp theo, dùng tay trái giữ lá để tránh rơi ra, tay phải từ từ lấy khuôn ra và đeo vào cổ tay trái. Sau đó, đổi tay, giữ lá bằng tay phải, bỏ khuôn ra khỏi tay và kéo hai đầu của mỗi sợi lá dong để buộc bánh chặt. Sử dụng lá dong để buộc đều quanh bánh, sau đó cắt bỏ phần lá thừa để làm cho bánh trông đẹp và gọn gàng hơn.

Bước 6: Cuối cùng, gập các cạnh lá lại và sử dụng kéo để cắt bỏ những phần lá thừa sao cho gọn gàng, từ từ lấy bánh ra và giữ lá dong, sau đó lần lượt buộc lại các sợi lá để bánh chắc chắn.

Nấu bánh chưng

• Để tránh bánh cháy trong quá trình nấu, bạn nên lót một lớp lá dong cuốn dưới đáy nồi. Tiếp theo, xếp bánh vào nồi một cách ngay ngắn và kín, để tránh bánh dịch chuyển, xô đẩy nhau khi luộc, gây nứt hoặc méo mó.
• Đổ nước đến mức ngập mặt bánh đã xếp và đun sôi cho đến khi bánh chín. Thường, đối với bánh chưng Tết nhỏ, thời gian nấu khoảng 5 giờ, còn đối với bánh lớn, bạn sẽ cần nhiều thời gian hơn, khoảng 8 đến 10 giờ.
• Trong quá trình nấu, hãy theo dõi và bổ sung nước thường xuyên, tránh để nước sôi cạn. Khi bánh đã chín một nửa, hãy vớt bánh ra, thay nước mới và tiếp tục luộc.
• Khi bánh đã luộc xong, hãy lấy ra và ngâm vào xô nước lạnh để làm lạnh và rửa sạch lớp nhựa bám trên bề mặt bánh. Sau đó, vớt bánh ra và để ráo để sẵn sàng thưởng thức.

Kết luận

Phong tục gói bánh chưng ngày Tết cổ truyền Việt Nam là nét đẹp văn hóa và có giá trị lịch sử lâu đời. Thế Giới Nệm mong rằng bạn sẽ có một mùa Tết thật hạnh phúc bên gia đình cũng như cùng nhau thưởng thức món bánh ngon này theo cách trọn vẹn nhất. 

------------------------------------------

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Thegioinem.com - Lựa chọn cho giấc ngủ ngon

Đây là cửa hàng uy tín chuyên phân phối các sản phẩm nệm lò xo, nệm lò xo túi chất lượng đến từ các thương hiệu lớn như nệm lò xo Tatana, nệm lò xo Vạn Thành ... Nếu bạn có nhu cầu mua sắm nệm với mức giá ưu đãi thì hãy lựa chọn Thegioinem.com nhé!

Nhấn “Quan tâm” Zalo OA của Thế Giới Nệm để nhận các ưu đãi đặc biệt: https://zalo.me/816994836045545813

Website: https://thegioinem.com/

Hotline: 0707 325 325

Fanpage: https://www.facebook.com/thegioinemcom/

Stores: https://thegioinem.com/stores

Thế Giới Nệm - Lựa chọn cho giấc ngủ ngon

1. Trụ sở văn phòng: 361-365 Tân Sơn Nhì, P.Tân Thành, Q.Tân Phú, TP.HCM
2. Hotline tư vấn sản phẩm: 0707 325 325
3. Hotline hậu mãi, CSKH: 0906 863 325
4. Hệ thống cửa hàng: https://thegioinem.com/stores
5. Fanpage: https://www.facebook.com/thegioinemcom
6. Zalo: https://zalo.me/816994836045545813
7. Email: thegioinem.com@gmail.com