Mắc kham là gì? Tác dụng của quả mắc kham với sức khỏe

Thời gian gần đây, mắc kham trở nên thu hút nhiều người vì nó không những tốt cho sức khỏe mà còn chế biến được nhiều món ăn. Mắc kham là gì? Tác dụng của quả mắc kham với sức khỏe như thế nào? Bài viết sau đây, Thegioinem.com sẽ giúp bạn nắm được các thông tin cơ bản về quả mắc kham. 

Mắc kham là gì?

Mắc Kham, hay còn được biết đến với tên gọi là me rừng, là một loại thực vật dại phổ biến ở vùng núi Tây Bắc, được cả người dân địa phương và du khách ưa chuộng vì hương vị độc đáo và nhiều công dụng. 

Quả mắc kham, có tên khoa học là Phyllanthus Emblica (hoặc Emblica officinalis), được gọi là quả Amla trong tiếng Anh (hoặc Indian Gooseberry). Đây thuộc họ Diệp Hạ Châu và được biết đến với hình dáng tròn, vỏ mỏng, có hạt, màu xanh khi chưa chín và chuyển sang màu vàng nhạt khi chín. Vị của quả hơi chua và đắng nhẹ. Theo y học cổ truyền Ấn Độ, toàn bộ cây, từ quả, lá đến hạt mắc kham, đều có giá trị chữa bệnh.

Đặc điểm của mắc kham bao gồm hình dạng cầu, vỏ cứng, màu xanh chua chua, chát chát và hơi đắng. Sau khi ăn, để lại vị ngọt ở đầu lưỡi và cổ họng. Cây mắc kham có chiều cao từ 5 - 7m, quả to bằng ngón tay cái và thường chín từ tháng 8 đến tháng 9 hàng năm.

Cây mắc kham thường mọc ở những khu vực đồi núi thưa, nơi có ánh sáng đủ để phát triển tốt và cho ra quả mọng. Trong mùa hè, mắc kham trở thành một loại quả thanh nhiệt được ưa chuộng bởi người dân tộc khi làm nương rẫy. Ngoài ra, loại quả này còn nổi tiếng với hàm lượng vitamin C cao, chỉ cần ăn 1 - 2 quả là có thể cung cấp đủ lượng vitamin C cần thiết trong một ngày. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng mắc kham có thể giúp chống lại bệnh chảy máu chân răng. Ngày nay, người ta thường chế biến mắc kham thành món ngâm hoặc ướp khô, phơi khô để làm ô mai.

Quả mắc kham có tác dụng gì?

Vitamin C, alkaloid, ellagitannin, axit gallic, emblicanin A và emblicanin B, flavonoid (đặc biệt là rutin và quercetin), cùng với nhiều phân tử sinh học khác hiện diện trong quả mắc kham, tạo nên một nguồn dưỡng chất đa dạng. Nhờ vào những thành phần này, quả mắc kham được đánh giá cao về công dụng đối với sức khỏe và được coi là lựa chọn quan trọng trong nghiên cứu về thuốc với ít tác dụng phụ.

Mắc Kham là một loại quả phổ biến đặc biệt trong các vùng rừng núi cao trên toàn thế giới. Do đó, cả Đông Y và Tây Y đã tiến hành nghiên cứu một cách toàn diện về công dụng, hàm lượng dinh dưỡng và tính chất của quả mắc kham.

Ợ nóng

Theo thông tin từ Healthline, một nghiên cứu kéo dài trong 4 tuần trên 68 người mắc trào ngược dạ dày thực quản, đối với những người thường xuyên gặp phải triệu chứng ợ chua, đã chỉ ra rằng việc sử dụng viên quả mắc kham ở liều lượng 1.000 mg mỗi ngày có thể giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng như ợ nóng và nôn mửa, so với nhóm sử dụng giả dược.

Chống lão hóa

Nhờ vào hàm lượng vitamin C lý tưởng, quả mắc kham mang lại nhiều lợi ích hứa hẹn trong việc chống lại quá trình lão hóa. Vitamin C, một chất chống oxy hóa, có khả năng ngăn chặn tổn thương tế bào và giúp làm chậm quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể. Cụ thể, các lợi ích bao gồm:

• Da: Ngăn chặn quá trình phân hủy collagen, giúp da duy trì độ đàn hồi và sự săn chắc.
• Tóc: Có một số bằng chứng chỉ ra rằng chiết xuất từ quả mắc kham có thể kích thích sự phát triển của tóc và ngăn chặn một loại enzyme gây rụng tóc.
• Thị lực: Nghiên cứu trong ống nghiệm đã chỉ ra rằng chiết xuất từ quả mắc kham có thể giúp bảo vệ và chống lại bệnh thoái hóa điểm vàng, một vấn đề liên quan đến tuổi tác, bằng cách cải thiện sức khỏe của tế bào mắt.

Ung thư

Theo Healthline, trong các nghiên cứu thử nghiệm và trên động vật, chiết xuất từ quả mắc kham đã cho thấy khả năng hỗ trợ tiêu diệt một số loại tế bào ung thư như ung thư vú, ung thư cổ tử cung, ung thư buồn trứng, và ung thư phổi.

Ngoài ra, chiết xuất này cũng có tiềm năng trong việc ngăn ngừa sự phát triển của ung thư, nhờ vào tác dụng chống oxy hóa cao của các phytochemical như tannin và flavonoid, cùng với hàm lượng vitamin C. 

Tuy nhiên, vẫn chưa có nghiên cứu cụ thể trên con người liên quan đến tác dụng chống ung thư của quả mắc kham, do đó, những người mắc bệnh ung thư cần tuân theo phác đồ điều trị được đề xuất bởi bác sĩ.

Sức khỏe tim mạch

Hàm lượng crom có trong mắc kham có tác dụng giảm sự tích tụ cholesterol xấu trong máu, từ đó giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và tích tụ mảng bám trong các mạch máu. Điều này có thể giúp ngăn chặn tình trạng đau tim và đột quỵ. Ngoài ra, lượng sắt cao có trong mắc kham cũng hỗ trợ kích thích quá trình sản sinh máu mới và cải thiện lưu thông máu.

Cải thiện lượng đường trong máu

Theo một số nghiên cứu trên động vật, quả mắc kham có khả năng giảm lượng đường trong máu cả khi đang ở trạng thái đói và sau khi ăn. Hiệu quả này cũng được ghi nhận trong một nghiên cứu được công bố trên NCBI vào năm 2011, với sự tham gia của 32 người và việc sử dụng 1 - 3 gam bột quả mắc kham liên tục trong 21 ngày.

Chống lại tổn thương gan

Theo Healthline, trong các nghiên cứu trên chuột, chiết xuất từ quả mắc kham đã cho thấy khả năng bảo vệ gan khỏi tổn thương do chế độ ăn chứa nhiều chất béo hoặc N-nitrosodiethylamine - một chất gây độc cho gan. Điều này được đạt được thông qua tác dụng chống viêm, chống oxy hóa, sự hiện diện của chất ức chế cytochrom P450 2E1 (CYP2E1), và khả năng ổn định màng của quả mắc kham. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng tác dụng này chưa được nghiên cứu trên con người.

Tăng cường sức khỏe miễn dịch

Quả mắc kham, với hàm lượng vitamin C cao, cung cấp từ 600 - 800% giá trị vitamin C cần thiết hàng ngày (DV), mang đến nhiều lợi ích cho hệ miễn dịch. Vitamin C có vai trò quan trọng trong việc giảm tổn thương tế bào và làm giảm viêm nhiễm, đặc biệt là trong trường hợp viêm mãn tính có liên quan đến tăng nguy cơ mắc các bệnh như tiểu đường type 2, bệnh tim hay các rối loạn tự miễn dịch.

Hơn nữa, vitamin C còn đóng vai trò trong việc tăng cường hệ miễn dịch bằng cách kích thích sự tăng sinh của tế bào miễn dịch, những tế bào chuyên biệt có khả năng "nuốt chửng" những tác nhân xâm nhập gây hại cho cơ thể.

Kháng khuẩn

Một số nghiên cứu chỉ ra rằng quả mắc kham có tác dụng chống vi khuẩn tự nhiên, có thể giúp kiểm soát và ngăn chặn sự phát triển của các loại vi khuẩn gây bệnh.

Sự kết hợp của các chất chống oxi hóa, polyphenol, alkaloid và axit gallic trong quả mắc kham tạo nên khả năng kháng khuẩn tự nhiên, giúp bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của các vi khuẩn có hại.

Hạ sốt và giảm đau

Hàm lượng polyphenolic, bao gồm carbohydrate, axit amin, alkaloid và tannin, trong chiết xuất quả mắc kham đã thể hiện tác dụng giảm đau và hạ sốt đáng kể trong thử nghiệm trên chuột. Điều này mở ra tiềm năng lợi ích của chiết xuất quả mắc kham trong các ứng dụng liên quan đến hệ thần kinh và sau các ca phẫu thuật.

Một số rủi ro tiềm ẩn khi sử dụng quả mắc kham

Quả mắc kham có thể gây ra một số tác dụng phụ đối với sức khỏe nếu sử dụng không đúng cách hoặc lạm dụng các chất bổ sung từ quả này.

Chẳng hạn, do khả năng ngăn ngừa sự hình thành của cục máu đông, quả mắc kham có thể gây hiện tượng loãng máu và ngăn ngừa quá trình đông máu bình thường. Tuy nhiên, nếu bạn có các vấn đề về rối loạn chảy máu hoặc đang sử dụng thuốc chống đông máu, thì nên thảo luận với bác sĩ để tránh tác dụng phụ và nguy cơ gây hại cho cơ thể. Lưu ý không nên ăn quả mắc kham trước khi phẫu thuật để tránh tăng nguy cơ chảy máu.

Nếu bạn đang điều trị tiểu đường type 1 hoặc type 2 và sử dụng thuốc điều trị, cũng cần thận trọng khi ăn quả mắc kham, vì nó có thể ảnh hưởng đến lượng đường trong máu.

Do thiếu bằng chứng liên quan đến an toàn cho phụ nữ mang thai, đang cho con bú, hoặc đang cố gắng mang thai, nên nếu thuộc nhóm người này, cũng cần hạn chế hoặc không ăn quả mắc kham.

Bài thuốc từ cây mắc kham

Bộ phận của mắc kham được sử dụng trong y học bao gồm cả quả, lá, vỏ cây và rễ. Quả mắc kham thường được thu hái vào mùa đông, sau đó được sử dụng tươi hoặc phơi khô để lưu trữ và sử dụng dần. Lá mắc kham thường được thu hái vào mùa hè thu, còn vỏ và rễ có thể thu hoạch quanh năm, sau đó được sử dụng tươi hoặc sấy khô để sử dụng dần.

Theo quan điểm Đông Y, quả mắc kham có vị chua ngọt, hơi chát, tính mát, có nhiều công năng như sinh tân, giảm khát, lợi tiểu, hạ nhiệt, tiêu viêm, nhuận phế hóa đờm... Lá mắc kham có vị cay, tính bình, có tác dụng lợi tiểu. Rễ cây mắc kham có vị đắng chát, tính bình, có tác dụng thu liễm và hạ huyết áp. Vỏ cây mắc kham cũng có tác dụng thu liễm, trong khi hoa mắc kham có tác dụng làm mát cơ thể, hạ nhiệt và nhuận tràng.

Mắc kham có thể sử dụng độc lập hoặc kết hợp với các vị thuốc khác. Có thể tham khảo các bài thuốc từ cây mắc kham như:

• Đối với cảm mạo và phát sốt: Dùng 10 - 30g quả mắc kham, sắc lấy nước uống trong ngày, chia thành nhiều lần.
• Đối với tăng huyết áp: Sử dụng 15 - 30g rễ cây mắc kham, sắc lấy nước uống trong ngày.
• Làm lợi tiểu: Sắc 10 - 20g vỏ thân cây mắc kham hoặc 10 - 20g lá mắc kham, uống nhiều lần trong ngày. Cũng có thể kết hợp với râu ngô và mã đề sắc, uống nhiều lần trong ngày.
• Đối với tiểu đường: Sử dụng 15 - 20g quả mắc kham, ướp với muối ăn và uống hàng ngày. Hoặc có thể nấu thành nước uống hàng ngày.
• Đối với nước ăn chân: Giã lấy nước từ quả mắc kham, bôi vào vùng bị nước ăn.
• Đối với rắn cắn (chỉ sử dụng khi không có điều kiện y tế hoặc như một biện pháp cấp cứu khi đã được y tế kiểm tra): Giã nát vỏ cây mắc kham, pha với chút nước, ép lấy nước cốt uống và đắp nơi bị rắn cắn.
• Đối với phù thũng: Sử dụng 10 - 30g quả mắc kham hoặc kết hợp với râu ngô và mã đề sắc, uống nhiều lần trong ngày.
• Đối với ho, viêm họng, nôn mửa: Ướp quả mắc kham cùng muối, sau đó phơi khô để làm ô mai ngậm.

Ở Ấn Độ, nước lên men từ quả mắc kham được sử dụng như một biện pháp trị vàng da, khó tiêu, hay triệu chứng ho. Ở Thái Lan, chiết xuất từ quả mắc kham được sử dụng để sản xuất các loại thuốc như thuốc long đờm, thuốc lợi niệu, và thuốc trị tiêu chảy.

Quả mắc kham ngâm rượu được không?

Quả mắc kham ngâm rượu được biết đến với khả năng kích thích tiêu hóa, bồi bổ khí huyết và tăng cường sinh lý. Quy trình ngâm rượu quả mắc kham như sau:

• Chuẩn bị 2 lít rượu trắng và 1kg quả mắc kham.
• Mắc kham được rửa sạch và để ráo nước, sau đó xếp vào bình ngâm rượu.
• Rót rượu vào sao cho quả mắc kham được ngập hẳn, sau đó để nó ngâm trong rượu trong 1 tháng trước khi sử dụng.

Mỗi lần sử dụng, uống 1 chén nhỏ rượu quả mắc kham và thực hiện 2 - 3 lần trong ngày. Không nên tiêu thụ quá mức để tránh tác dụng phụ tiêu cực. Bạn cũng có thể thực hiện ngâm rượu mắc kham bằng cách làm siro quả mắc kham, sau đó chắt nước siro và đổ rượu vào để ngâm.

Kết luận

Trên đây là các thông tin cơ bản về quả mắc kham. Nhìn chung, quả mắc kham mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng cần tránh lạm dụng để chữa bệnh mà không có sự tham khảo và tư vấn từ bác sĩ.

------------------------------------------

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Thegioinem.com - Lựa chọn cho giấc ngủ ngon

Đây là cửa hàng uy tín chuyên phân phối các sản phẩm nệm chất lượng như nệm cao su, nệm liên á, nệm cao su liên á. Nếu bạn có nhu cầu mua nệm trả góp mà vẫn đảm bảo uy tín thì hãy lựa chọn Thegioinem.com nhé!

Nhấn “Quan tâm” Zalo OA của Thế Giới Nệm để nhận các ưu đãi đặc biệt: https://zalo.me/816994836045545813

Website: https://thegioinem.com/

Hotline: 0707 325 325

Fanpage: https://www.facebook.com/thegioinemcom/

Stores: https://thegioinem.com/stores

Thế Giới Nệm - Lựa chọn cho giấc ngủ ngon

1. Trụ sở văn phòng: 361-365 Tân Sơn Nhì, P.Tân Thành, Q.Tân Phú, TP.HCM
2. Hotline tư vấn sản phẩm: 0707 325 325
3. Hotline hậu mãi, CSKH: 0906 863 325
4. Hệ thống cửa hàng: https://thegioinem.com/stores
5. Fanpage: https://www.facebook.com/thegioinemcom
6. Zalo: https://zalo.me/816994836045545813
7. Email: thegioinem.com@gmail.com