Tết Hàn Thực là gì? Nguồn gốc và ý nghĩa của Tết Hàn Thực

Tết Hàn Thực - một trong những lễ hội truyền thống của người Việt Nam, đánh dấu sự chuyển mùa từ xuân sang hạ. Để hiểu rõ hơn về Tết Hàn Thực là gì? Nguồn gốc và ý nghĩa của Tết Hàn Thực, hãy cùng Thế Giới Nệm tìm hiểu qua bài viết này nhé!

Tết Hàn Thực là gì?

Tết Hàn Thực, hay còn gọi là Tết Bánh trôi - bánh chay, là một trong những ngày lễ truyền thống của Việt Nam, thường được tổ chức vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch. Tên gọi "Hàn Thực" có nguồn gốc từ tiếng Trung, có nghĩa là "thức ăn lạnh". Trong ngày này, mọi người thường nặn bánh trôi và bánh chay để cúng tổ tiên.

Phong tục này được lấy từ truyền thống của người Trung Quốc và được duy trì và phát triển trong văn hóa dân gian Việt Nam. Nguồn gốc của nó liên quan đến câu chuyện về vị vua Tấn Văn Công của nước Tần và hiền sĩ Giới Tử Thôi trong thời đại Xuân Thu.

Tết Hàn Thực là ngày nào năm 2024

Tết Hàn Thực, hay còn được biết đến với cái tên gần gũi là Tết bánh trôi bánh chay, là một dịp lễ truyền thống phổ biến ở miền Bắc Việt Nam và trong cộng đồng người Hoa. Vào ngày này, mọi gia đình chuẩn bị các phần bánh trôi, bánh chay và cúng dường cho tổ tiên, nhằm tôn vinh và tri ân người đã khuất. 

Tết Hàn Thực thường diễn ra vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch hàng năm. Do đó, trong năm 2024, ngày này sẽ rơi vào ngày 31 tháng 3 theo lịch dương (tương đương ngày 3 tháng 3 âm lịch).

Nguồn gốc và ý nghĩa của Tết Hàn Thực

Nguồn gốc

Tết Hàn Thực có nguồn gốc từ Trung Quốc từ thời kỳ Xuân Thu (770 - 221 TCN). Truyền thuyết kể rằng, khi vua nước Tấn là Tấn Văn Công gặp khó khăn, phải sống lưu vong ở nước Sở và sau đó là ở nước Tề. Trong những thời điểm khó khăn đó, ông gặp được Giới Từ Thôi, người đã giúp đỡ ông rất nhiều, thậm chí là cung cấp thức ăn cho ông bằng cách tự mình hiến dâng thịt của mình khi lương thực khan hiếm. 

Tuy nhiên, sau khi lấy lại ngôi vị vua, Tấn Văn Công đã quên mất công lao của Giới Từ Thôi. Mặc dù bị quên lãng, Giới Từ Thôi không oán trách và cùng mẹ lui về núi Điền Sơn sống ẩn dật. Sau này, khi vua Tấn nhớ lại công lao của ông và muốn thưởng cho ông, Giới Từ Thôi đã từ chối mọi vinh dự và tiền bạc từ vua. 

Trong một cơn giận dữ vì sự từ chối, vua Tấn đã ra lệnh đốt rừng để ép ông nhận thưởng, nhưng ông và con trai đã quyết tâm hy sinh bằng cách tự thả mình vào biển lửa vào ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch. Hậu quả của sự hy sinh này là việc vua Tấn hối hận sâu sắc và lập miếu thờ cho ông Giới Tử Thôi. Người ta quyết định chỉ ăn đồ nguội và kiêng dùng lửa trong ba ngày để tưởng nhớ sự kiện đau lòng này. 

Từ đó, ngày mùng 3 tháng 3 âm lịch trở thành dịp để tưởng nhớ Giới Từ Thôi, và ở Việt Nam, ngày này cũng trở thành dịp để tri ân ông bà tổ tiên và ghi nhớ cội nguồn dân tộc.

Ý nghĩa 

Tết Hàn Thực là một trong những ngày lễ truyền thống của người Việt, được coi là dịp để tôn vinh và tri ân ông bà tổ tiên, đồng thời thể hiện lòng hiếu kính và biết ơn đối với công dưỡng dục và sinh thành của họ. Quan trọng hơn, nó còn là dịp để kết nối các thế hệ trong gia đình thông qua việc quây quần và cùng nhau thực hiện các nghi thức truyền thống như nấu bánh trôi, bánh chay để dâng lên bàn thờ gia tiên. 

Những món ăn truyền thống như bánh trôi, bánh chay không chỉ mang trong đó hương vị đặc trưng của dân tộc Việt mà còn là biểu tượng của sự kết nối với quá khứ và bản sắc văn hóa của đất nước. Chúng được làm từ những nguyên liệu dân dã như gạo, thể hiện sự giản dị và bền vững của đời sống dân tộc. 

Ngoài ra, Tết Hàn Thực cũng là dịp để mọi người gửi gắm niềm tin tín ngưỡng vào một năm mới mưa thuận gió hòa, mang lại mùa màng bội thu và cuộc sống hạnh phúc. Điều này thể hiện niềm tin vào sự hòa hợp với thiên nhiên và mong muốn cho một cuộc sống viên mãn, an lành.

Bánh trôi, bánh chay ngày Tết Hàn Thực

Bánh trôi và bánh chay không chỉ là một phần của bữa cúng trong ngày Tết Hàn Thực mà còn mang đậm ý nghĩa văn hóa và tinh thần sâu sắc của người Việt Nam.

• Giữ gìn truyền thống dân tộc: Bánh trôi và bánh chay là biểu tượng của ngày lễ Hàn Thực, thể hiện sự kính trọng và ghi nhớ công lao của tổ tiên. Việc truyền thống này được giữ gìn qua hàng thế hệ, góp phần làm nên nét đẹp văn hóa và tinh thần của dân tộc Việt Nam.
• Hướng về tổ tiên, cội nguồn dân tộc: Hình ảnh bánh trôi và bánh chay, với vỏ trắng và nhân bên trong, không chỉ là biểu tượng của sự giản dị mà còn là tượng trưng cho tấm lòng tri ân sâu sắc đối với ông bà tổ tiên. Quá trình làm bánh cũng thường là dịp để gia đình quây quần, kỷ niệm và tôn vinh những giá trị gia đình, thể hiện tình cảm thân thương và sự hiếu thảo.
• Cầu mong thời tiết thuận hòa: Hình dạng tròn đều của bánh trôi và bánh chay thể hiện sự hoàn mỹ và hòa hợp. Tính âm dương trong bánh chay cùng với việc bánh trôi được làm từ gạo (đại diện cho phần âm) cùng với nhân đậu xanh (đại diện cho phần dương) thể hiện mong muốn cho sự cân bằng và hòa hợp trong thiên nhiên, cầu mong cho một mùa màng bội thu và cuộc sống hạnh phúc.

Mâm cúng ngày Tết Hàn Thực

Các món và vật phẩm được chuẩn bị cho mâm cúng tổ tiên trong ngày Tết Hàn Thực thường mang đậm ý nghĩa tôn vinh và tri ân tổ tiên, cũng như cầu mong sự may mắn và hạnh phúc cho gia đình. Dưới đây là một số món và vật phẩm thông thường:

• Bánh trôi, bánh chay: Đây là hai món ăn truyền thống không thể thiếu trong mâm cúng, tượng trưng cho sự kính trọng và tri ân đối với tổ tiên.
• Hoa tươi và trầu cau: Hoa tươi được chọn lựa cẩn thận để tạo ra không khí trang trọng và tinh tế cho mâm cúng. Trầu cau thường được chưng với số lẻ 3 hoặc 5, tượng trưng cho sự may mắn và hạnh phúc.
• Mâm ngũ quả: Gia chủ có thể chọn 5 loại quả khác nhau, tượng trưng cho ngũ hành và cầu mong nhiều điều tốt lành. Các loại quả thường được chọn có màu sắc và hình dáng đẹp mắt.
• Nước sạch: Đại diện cho sự tinh khiết và lòng thành kính của gia đình đối với tổ tiên.
• Các vật phẩm phụ trợ: Như nhang, đèn, gà luộc, chè, xôi, rượu,... nhằm tạo ra không gian trang trọng và ấm cúng cho buổi lễ cúng.

Điều không nên làm vào Tết Hàn Thực

Trong dịp Tết Hàn Thực, ngoài việc chuẩn bị mâm cúng tươm tất, cũng cần lưu ý một số điều để tránh gặp những điều không may mắn:

• Không nên chuyển nhà, nơi ở: Theo quan niệm dân gian, linh hồn của người thân đã khuất vẫn luôn theo dõi và ở bên gia đình. Do đó, việc chuyển nhà trong dịp này có thể gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến vận khí và công việc của gia đình.
• Tránh cúng bánh trôi, bánh chay ngũ sắc: Việc này không được khuyến khích thực hiện, vì có thể làm mất đi nét đẹp truyền thống của ngày lễ.
• Hạn chế cỗ bàn linh đình: Tết Hàn Thực là dịp để tưởng nhớ người đã khuất, nên mâm cỗ không cần quá cầu kỳ hay xa hoa. Một mâm cỗ giản dị, chứa đựng sự thành tâm kính dâng của con cháu là đủ để tôn vinh tổ tiên.
• Không nên cúng các loại trái cây có gai hoặc vị đắng: Điều này thể hiện mong muốn gia đạo được hòa thuận, không gặp phải những khó khăn trong cuộc sống.
• Tránh cúng các loại hoa mang ý nghĩa không tốt: Gia chủ nên tránh cúng các loại hoa như hoa ly, hoa sứ, hoa vạn thọ để tránh thu hút những điều tiêu cực.
• Hạn chế ăn mặn: Nhiều người tin rằng việc hạn chế ăn mặn trong dịp này giúp tâm hồn thuần khiết, bày tỏ sự kính trọng và tích thêm công đức cho người đã khuất.
• Kiêng nói điều không hay và hành vi thiếu chuẩn mực: Trong thời gian này, linh hồn người thân đã khuất trở về với gia đình, vì vậy, việc ăn nói lịch sự, tôn trọng và tránh những lời cay đắng là cách thể hiện lòng thành kính và tôn trọng.

Kết luận

Tết Hàn Thực không chỉ là một dịp để tưởng nhớ và tri ân tổ tiên mà còn là dịp để mỗi người cảm nhận sự kết nối mạnh mẽ giữa con người và thiên nhiên, giữa quá khứ và hiện tại. Trên hết, đó là thời điểm để chúng ta đề cao tinh thần biết ơn và lòng hiếu thảo đối với những điều tốt đẹp trong cuộc sống. Tết Hàn Thực, với nguồn gốc sâu sắc và ý nghĩa đậm đà, không chỉ là một nét đẹp văn hóa truyền thống mà còn là dịp để mỗi người hòa mình vào không khí thiên nhiên, thưởng ngoạn vẻ đẹp tinh tế của cuộc sống.

------------------------------------------

THÔNG TIN LIÊN HỆ:

Thegioinem.com - Lựa chọn cho giấc ngủ ngon

Hiện nay trên thị trường các dòng nệm như nệm cao su, nệm cao su thiên nhiên, nệm cao su Vạn Thành,... đang rất được ưa chuộng và luôn là sự lựa chọn hàng đầu của người dùng. Do nệm có thiết kế tiện lợi, phù hợp với mọi mục đích sử dụng.

Website: https://thegioinem.com/

Hotline: 0707 325 325

Fanpage: https://www.facebook.com/thegioinemcom/

Thế Giới Nệm - Lựa chọn cho giấc ngủ ngon

1. Trụ sở văn phòng: 361-365 Tân Sơn Nhì, P.Tân Thành, Q.Tân Phú, TP.HCM
2. Hotline tư vấn sản phẩm: 0707 325 325
3. Hotline hậu mãi, CSKH: 0906 863 325
4. Hệ thống cửa hàng: https://thegioinem.com/stores
5. Fanpage: https://www.facebook.com/thegioinemcom
6. Zalo: https://zalo.me/816994836045545813
7. Email: thegioinem.com@gmail.com